از هالووین چه می دانید؟

هالووین (شب مقدس) یک جشن سنتی است که شب 31 اکتبر برگزار می شود. Halloween از ترکیب دو کلمه Hallow به معنای مقدس و E’en (به لهجه ایرلندی) به معنای شب است. این جشن ریشه درجشنواره ساوین دارد که در منطقه سلتیک برگزار می شد.

اما ریشه تاریخی هالووین از کجاست؟

2000 سال پیش سلت ها (ساکنان اولیه جزایر بریتانیا) در منطقه ای زندگی می کردند که امروز کشورهای ایرلند، انگلستان و شمال فرانسه در آن قرار گرفته اند. آنها اولین روز از نوامبر را به عنوان پایان فصل برداشت (تابستان)، شروع زمستان سرد و تاریک و آغاز سال نو جشن می گرفتند.

آنها بر این باور بودند که در اولین روز از سال، مرز بین دنیای مرده ها و زنده ها برداشته شده و ارواح مردگان، اجنه و دیوها وارد دنیای زندگان می شوند. پس راهبان سلت ( Druidها) شب 31 اکتبر که شب سال نو بود، جشن ساوین (Samhain) را برگزار می کردند و باور داشتند که ارواح مردگان دوباره به زمین برمی گردد. همچنین معتقد بودند که این زمان بهترین وقت برای پیش بینی و پیش گویی آینده است. آنها در این شب لباس هایی از پوست حیوانات به تن می کردند و سر آنها مثل کلاه خود بر سر می‌گذاشتند تا از ارواح خبیث پنهان شوند و با کوبیدن بر طبل و ظروف فلزی، صداهایی تولید می‌کردند که اجنه و دیوها را فراری دهد. راهبان نیز آتش روشن می کردند و با قربانی کردن حیوانات، می کوشیدند تا ارواح را آرام کنند. در پایان جشن نیز دوباره آتش ها را شعله ور می کردند تا مردم را از زمستان پیش رو در امان نگاه دارد.

رنگ های محبوب ‌هالووین یعنی نارنجی و سیاه نیز نماد آتش راهبان در آسمان تیره شب است.

این جشنواره ادامه پیدا کرد تا اینکه در سال 43 پس از میلاد مسیح، امپراطوری روم بخش گسترده ای از قلمرو سلت ها را در اختیار گرفت و طی 400 سالی که بر سرزمین سلتیک حاکمیت کرد، دو جشنواره رومی نیز با آن ترکیب شد. یکی جشنواره "فرالیا" که رومیان در اواخر اکتبر برای گرامیداشت مردگان آن را برگزار می کردند و دیگری جشنواره "پومونا" (الهه میوه جات) که روز برداشت محصول رومیان بود.

به دندان گرفتن سیب، استفاده از ذرت و کاربردهای مختلف کدو در هالووین، همه نشان از جشن رومیان دارند که برداشت محصول را جشن می‌گرفتند.

ریشه مذهبی هالووین چیست؟

پاپ بونیفاتیوس چهارم، در روز سیزدهم ماه می جشنی به احترام تمام شهدای مسیحیت معبد رومی پانتئون برگزار کرد و این روز را "روز تمام شهدا" نام گذاری کرد. در قرن هشتم اما پاپ گرگوری سوم، برای گرامیداشت تمام شخصیت های مقدس و شهدای مسیحی، این جشن را گسترش داده و با تغییر تاریخ آن، اول نوامبر را به عنوان روز گرامیداشت همه مقدسات یا All Hallows Day تعیین کرد. مسیحیان در این روز به افتخار تمام قدیسین جشنی مذهبی به نام All Saints Day برگزار می‌کنند.

مراسم گرامیداشت همه مقدسات (اُل هالوس یا اُل هالومَس) همراه با آتشکده های بزرگ، نمایش های رژه مانند و پوشیدن لباس هایی مانند قدیس ها، فرشته ها و شیاطین کاملا شبیه به ساوین برگزار می شود. یک شب پیش از آن نیز (شب سنتی ساوین در مذهب سلتیکی) شب تمام قدیس ها (اُل هالوس ایو) نام گرفت که به تدریج به هالووین تبدیل شد.

تا قرن نوزدهم میلادی، دین مسیحیت به سرزمین های سلتیک رسید و به تدریج با مذاهب پیشین سلتیک ادغام و در نهایت جایگزین آنها شد. هزار سال پس از میلاد مسیح، کلیسا روز دوم ماه نوامبر را برای گرامیداشت مردگان به عنوان "روز ارواح" نام گذاری کرد. امروزه اعتقاد بر این است که کلیسا با این کار سعی کرده تا مراسم مذهبی سلتیک برای مردگان را با یک تعطیلی مذهبی تعیین شده توسط کلیسا جایگزین کند.

هالووین چگونه راهی امریکا می شود؟

به دلیل اعتقادات و رسوم گروه های مختلف قومی در اروپا و همچنین شبکه سرخپوستان امریکایی، یک شکل جدید و متفاوتی از هالووین در امریکا ظهور کرد. اولین جشن ها شامل "میهمانی نمایش ها" بود که برای جشن گرفتن برداشت محصول اتفاق می افتاد. در این مراسم، محلی ها داستان هایی را در مورد مردگان و طالع همدیگر تعریف می کردند و به جشن و پایکوبی می پرداختند. این جشن های پاییزی تا اواسط قرن نوزدهم رواج داشتند اما هالووین هنوز در هیچ کجای کشور جشن گرفته نمی شد.

در نیمه دوم قرن نوزدهم، مهاجران بسیاری وارد امریکا شدند که به شناخته شده تر شدن جشن هالووین برای برگزاری به صورت ملی کمک بسیاری کردند. عمده این مهاجران ایرلندی ها بودند که از قحطی معروف سیب زمینی ایرلندی فرار کرده بودند.

آداب و رسوم هالووین چیست؟

یکی از رسوم رایج در این روز trick-or-treat یا همان قاشق زنی و کاسه زنی است کهبیشتر ایرلندی ها و انگلیسی ها انجام می دادند. به این شکل که گروهی با پوشیدن لباس های مخصوص به در خانه ‌ها می رفتند و با گفتن trick-or-treat (چیزی بده تا اذیتت نکنیم) از صاحبخانه درخواست خوراکی‌ می کردند.

قاشق زنی در واقع همان سنت دوران گذشته است که در روز "تمام مقدسین" انجام می شد و فقرا در خانه ثروتمندان می ‌رفتند و از آنها پول یا غذا می ‌گرفتند. آنها معتقد بودند که اگر کسی به آنها کمک نکند، ارواح خبیث سراغش می روند و خانه اش را ویران می‌کنند.

تا دهه 1920 و 1930 هالووین با اجتماعات رژه مانند و جشن های گسترده در کل شهر به عنوان سرگرمی اصلی، تبدیل به یک روز مذهبی سکولار (دنیوی) با محوریت جامعه شد. اما بر خلاف تلاش های بسیاری از مدارس و انجمن ها، خرابکاری و وحشی گری شروع به نفوذ در مراسم جوامع مختلف کرد. تا دهه 1950 که رهبران شهری با موفقیت توانستند وحشی گری را کنترل کرده و هالووین تبدیل به یک روز شاد و تعطیل برای جوانان شد و به دلیل حضور افراد کم سن و سال، میهمانی ها از مراکز اجتماعات شهری به کلاس درس یا خانه انتقال پیدا کردند. والدین نیز از طریق روزنامه و رهبران جامعه تشویق شدند که هر چیز "ترسناک" و "عجیب و غریب" را از مراسم هالووین حذف کنند. به این ترتیب هالووین بسیاری از خرافات و مفاهیم فرعی خود را با شروع قرن بیستم میلادی از دست داد.

همچنین بین سال های 1920 و 1950، رسوم قاشق زنی و کاسه زنی که قدمتی به اندازه یک سده داشت، دوباره احیا شد. این رسم یک روش کم هزینه برای تقسیم و به اشتراک گذاری جشن هالووین در کل جامعه بود.

یکی دیگر از آداب هالووین توزیع کیک ارواح است. این رسم امریکایی احتمالا ریشه در اجتماعات روز ارواح در انگلستان دارد که با قاشق زنی، افراد فقیر و تنگدست درخواست غذا می کنند و افراد ثروتمند به عنوان خیرات برای مردگانشان، به آنها آب نبات هایی به نام "کیک ارواح" می دهند.

توزیع کیک ارواح توسط کلیسا به عنوان روشی برای جایگزینی آداب باستانی گذاشتن غذا و نوشیدنی برای ارواح سرگردان تشویق شده است.

پوشیدن لباس های مخصوص هالووین هم یکی دیگر از آداب هالووین است که هم ریشه اروپایی دارد و هم ریشه سلتیکی. صدها سال قبل، زمستان دوره ای ترسناک بود که طی آن منابع و ذخایر غذایی بسیار کم می شد و مردم از ترس تاریکی و بی غذا ماندن همواره در نگرانی به سر می بردند. آنها فکر می کردند که اگر در جشن هالووین که شب بازگشت ارواح است خانه خود را ترک کنند، به تسخیر آنها درمی آیند. به همین دلیل برای جلوگیری از رویارویی با این ارواح، در طول شب ماسک هایی به صورت می زدند و امیدوار بودند که ارواح آنها را با دوستان و همراهان خود اشتباه بگیرند.

یکی دیگر از چیزهای مرسوم در هالووین جک فانوسی(Jack-o'-lantern)  یا همان کدوهای نارنجی رنگ است که به شکل های مختلف برش می خورد و با شمعی در درونش، به عنوان فانوس های شب ‌هالووین کاربرد دارد. جک فانوسی هم همچون سایر آداب این جشن ریشه ای سلتی دارد. (داستان مردی است به نام جک که محکوم شده بود تا پس از مرگ در دنیا سرگردان باشد. او با کنده کاری بر روی ترب برای خود فانوسی ساخته بود که همیشه آن را دست داشت و به همین دلیل با نام جک فانوسی شناخته می شد.)

این فانوس ها همچنان در ایرلند و اسکاتلند با ترب ساخته می شود اما مهاجران ایرلندی پس از رسیدن به آمریکا، کدو را برای این کار مناسب تر دیدند و پس از مدتی، کدو تنبل های بزرگ جای ترب را گرفت.

یکی دیگر از عقاید جالب هالووین در مورد عطسه کردن است. سلتی ها معتقد بودند باید به کسی که عطسه می‌کند بگویند"God bless you" (خدا حفظت کند).چرا که هنگام عطسه کردن، روح از بدن به بیرون پرتاب می‌شود و در شب‌ هالووین، باید حتما مراقب بود تا مبادا شیطان روح آنها را تسخیر کند.