روز معلم و هر آنچه که از آن نمی دانید...

12 اردیبهشت سال 1340 خورشیدی بود که معلمان سراسر کشور برای دستیابی به حقوق از دست رفته خود اعتصاب کردند. رهبری این حرکت اعتراض آمیز را شادروان محمد درخشش یکی از معلمان وقت به عهده داشت. آنها می خواستند وارد محوطه وزارت فرهنگ شوند، اما ماموران امنیتی مانع ورودشان شدند. پس از آن معترضین راهی میدان بهارستان شدند و مقابل ساختمان مجلس تحصن کردند. این بین نیروهای پلیس با استفاده از ماشین آبپاش سعی در متفرق کردن جمعیت داشتند اما معلمان از جای خود تکان نخوردند و به تحصن ادامه دادند.گفته ها حاکی از آن است که ردیف اول تحصن کنندگان که معلمان زن بودند، بیشتر در معرض آسیب و خیس شدن بودند. تا اینکه دکتر ابوالحسن خانعلی؛ دبیر فلسفه و عربی 29 ساله دبیرستان جامی به کمک تعدادی از دانش آموزان روی ماشین آبپاش رفتند و جهت شلنگ آبپاش را تغییر دادند. پلیس این بار برای متفرق کردن تحصن کنندگان شروع به شلیک هوایی نمود اما معلمان همچنان تکان نخوردند.

در جریان این اعتراض، سرهنگ ناصر شهرستانی؛ رییس کلانتری 2 شروع به شلیک گلوله مستقیم به سمت معترضین کرد. سه نفر در اثر تیراندازی ماموران، حمله با سرنیزه یا چاقو مجروح شدند و یکی از گلوله‌های سرهنگ شهرستانی به پیشانی دکتر خانعلی نشست که وی در بیمارستان درگذشت. پیکر بی جان دکتر خانعلی از بیمارستان بازرگان به مسجد اسکندری منتقل شد و صد معلم دور پیکر او را گرفتند تا به دست حکومت نیفتد. گفته می شود تشییع جنازه دکتر خانعلی در روز 13 اردیبهشت، به بزرگترین تظاهرات خیابانی بعد از کودتای 28 مرداد 1332 تبدیل شد که در آن نه تنها معلمان، بلکه گروه‌ های مختلفی حضور یافتند و او را در ابن ‌بابویه دفن کردند.

محمد درخشش؛ رییس جامعه معلمان ایران و رهبر اعتصاب نیز دستگیر و روانه زندان شد.

پس از این اتفاق، اعتراضات معلمان رنگ و بوی سیاسی گرفت و در نتیجه 4 شرط برای پایان اعتصاب اعلام کردند :

1.  سقوط دولت جعفر شریف امامی
2. مجازات قاتل دکتر ابوالحسن خانعلی
3. آزادی محمد درخشش
4. ترمیم حقوق معلمان طبق طرح باشگاه مهرگان (مجمع صنفی معلمان ایران)

در پی این جریان و در روز 16 اردیبهشت، جعفر شریف امامی استعفا داد، دکتر علی امینی مامور تشکیل کابینه شد و محمد درخشش نیز از زندان آزاد گردید. دو روز بعد یعنی در تاریخ 18 اردیبهشت، معلمان در باشگاه مهرگان جمع شدند و طی یک قطع نامه، روز 12 اردیبهشت را به دلیل اعتصاب موفقیت آمیز خود و گرامی داشت نام دکتر خانعلی "روز معلم" اعلام نمودند و بنا شد که هر سال در چنین روزی تمام مدارس کشور به منظور بزرگداشت دکتر خانعلی تعطیل شود.

در همین روز دکتر امینی در باشگاه مهرگان حضور یافت و به معلمان قول داد حقوق آنها افرایش یابد، اما ولی معلمان قبول نکردند و اعلام کردند که جز محمد درخشش هیچ کس را به عنوان وزیر فرهنگ نخواهند پذیرفت.

چهار روز بعد در تاریخ 22 اردیبهشت، محمد درخشش به وزارت فرهنگ منصوب شد و اشل حقوق فرهنگیان با حقوق مهندسان مساوی شده و به تصویب هیات وزیران رسید و به این ترتیب اعتصاب 10 روزه معلمان موفقیت آمیز پایان یافت و روز 23 اردیبهشت معلمان به کلاس های درس بازگشتند.

تا دو سال بعد از این اتفاقات، مراسم روز معلم برگزار شد اما در تقویم ملی ثبت نشد و کم کم به فراموشی سپرده شد. تا اینکه در سال 1358 معلمان تصمیم به زنده کردن 12 اردیبهشت به عنوان روز معلم گرفتند که مصادف با ترور و شهادت آیت الله مطهری به دست اعضای گروه فرقان شد. دولت با یک روز تاخیر 12 اردیبهشت را روز شهادت آیت الله مطهری و روز معلم نامگذاری کرد و به این ترتیب روز معلم در تقویم ملی ثبت شد.

متاسفانه اکثر مردم از تاریخچه حقیقی روز معلم اطلاع درستی ندارند و حتی خیلی از معلمان، دانش آموزان و والدین فکر می کنند که دلیل نامگذاری روز معلم تنها به دلیل شهادت آیت الله مطهری است. صد افسوس که نام دکتر ابوالحسن خانعلی؛ معلم مبارزی که جان خود را در راه احقاق حقوق و منزلت معلمان از دست داد در هیچ کدام از رسانه های گفتاری، نوشتاری و تصویری دیده نمی شود اما تاریخ ایران آن را فراموش نمی کند و تا ابد جاودان خواهد ماند.